Czym jest bezdech senny i jakie są jego konsekwencje zdrowotne?

Bezdech senny to poważne, a często niediagnozowane zaburzenie oddychania, które objawia się powtarzającymi się przerwami w dopływie powietrza do płuc podczas snu. Osoby cierpiące na bezdech senny mogą doświadczać kilkudziesięciu, a nawet kilkuset epizodów zatrzymania oddechu w ciągu jednej nocy. Choć wielu pacjentów bagatelizuje to schorzenie, jego skutki są niebezpieczne i mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.

Czym jest bezdech senny i jak go rozpoznać? 

Bezdech senny to zaburzenie, które polega na powtarzających się epizodach zatrzymania lub znacznego spłycenia oddechu podczas snu. Najczęściej mamy do czynienia z tzw. obturacyjnym bezdechem sennym, który wynika z chwilowego zapadania się tkanek gardła i zablokowania przepływu powietrza. Mniej powszechny, ale równie groźny, jest bezdech centralny, spowodowany brakiem sygnałów oddechowych z mózgu.

Typowe objawy to głośne chrapanie, wybudzenia z uczuciem duszności, poranne bóle głowy, suchość w ustach oraz przewlekłe zmęczenie i senność w ciągu dnia. Pacjenci często nie są świadomi tych zaburzeń – to partnerzy lub członkowie rodziny zauważają niepokojące symptomy. Jednym z bardziej charakterystycznych objawów jest nagłe zatrzymanie oddechu podczas snu, po którym następuje gwałtowne zaczerpnięcie powietrza. Diagnoza bezdechu sennego wymaga przeprowadzenia specjalistycznego badania – polisomnografii, która rejestruje parametry oddechowe podczas snu.

Skutki nieleczonego bezdechu sennego dla zdrowia ogólnego 

Bezdech senny ma poważny wpływ na cały organizm – niedotlenienie, które towarzyszy każdemu epizodowi zatrzymania oddechu, zaburza pracę serca, mózgu i innych narządów. Osoby cierpiące na nieleczony bezdech senny są bardziej narażone na rozwój nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca, zaburzeń rytmu serca, cukrzycy typu 2 oraz udaru mózgu. Stałe wybudzenia i fragmentacja snu prowadzą do przewlekłego zmęczenia, spadku koncentracji, pogorszenia pamięci i ogólnej wydolności psychofizycznej.

Wzrasta również ryzyko wypadków komunikacyjnych i błędów zawodowych, szczególnie w przypadku osób pracujących fizycznie lub prowadzących pojazdy. U niektórych pacjentów bezdech senny może także powodować zaburzenia emocjonalne – drażliwość, depresję, a nawet stany lękowe. Długotrwałe ignorowanie objawów prowadzi do pogorszenia jakości życia i skrócenia jego długości.

Jak poradzić sobie z bezdechem sennym?

Leczenie bezdechu sennego zależy od jego przyczyny, stopnia nasilenia oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta. W łagodniejszych przypadkach skuteczna może być modyfikacja stylu życia – redukcja masy ciała, unikanie alkoholu przed snem, rzucenie palenia oraz spanie na boku. W umiarkowanych i ciężkich przypadkach najczęściej stosuje się terapię CPAP – aparat, który podczas snu dostarcza powietrze pod stałym dodatnim ciśnieniem, zapobiegając zapadaniu się dróg oddechowych.

U niektórych pacjentów stosuje się także specjalne aparaty ustne lub zabiegi chirurgiczne w przypadku anatomicznych nieprawidłowości. Kluczowe jest również dbanie o regularność snu, ograniczenie stresu i higienę nocnego wypoczynku. Współpraca z lekarzem specjalistą, takim jak laryngolog, pulmonolog czy neurolog, pozwala dobrać indywidualny plan leczenia, który zwiększa skuteczność terapii.